Otoklav yüksek basınçlara dayanıklı çift yada tek kapılı paslanmaz çeliklerden üretilen, kare , silindirik, dikdörtgen ve istediğiniz litre bazında özel koşullarda üretilen tıbbi cihazlar olarak adlandırılmaktadır. Otoklav cihazları kendi içlerinde insan sağlığı, hayvan sağlığı gibi bir çok önemli tıp alanında kullanılan ürünlerin sterilizasyonu için kullanılmaktadır.

OTOKLAV

Otoklav ile sterilizasyonda sıcaklık, nem uygulama süresi ve basınç sterilizasyon işlemini etkiler. 121°C için 1 atmosfer basınç altında ön vakumlu ~10-20 dakika (ön vakumsuz ~20-45 dakika) veya 134°C için 2 atmosfer basınçta ön vakumlu ~4-5 dakika sterilizasyon için yeterlidir.

Otoklav ‘ın çalıştırılması

• Otoklavda yeterli miktarda suyun bulunması önemlidir. Kazan taşı oluşmaması için saf su ya da deiyonize su konulmalıdır.
• Kapak sıkıca kapatıldıktan sonra hava boşaltma musluğu açılır ve otoklav ısıtıcısı çalıştırılır. Termostatlı otoklavlarda termostat istenilen dereceye ayarlanır.
• Su ısındıkça boşaltma hava musluğundan önce hava sonra hava ile karışık buhar ve en son saf buhar çıkar.
• Ön vakumlu otoklavlarda otoklavın içindeki hava ön vakumla boşaltıldıktan sonra ortama doymuş buhar verilir.
• Saf buhar çıkmaya başlayınca musluk kapatılır ve basınç ayar subabı istenilen basınca ayarlanır. Musluğun erken ya da geç kapatılması sterilizasyon işlemi ya da sterillenecek malzemeler       üzerinde olumsuz etki yapar.
• Musluk kapatılınca basınç ve sıcaklık yükselmeye başlar. Sterilizasyon süresi sıcaklık ve basınç istenilen dereceye ulaştıktan sonra başlatılır.
• Otoklav ile sterillemede 121°C’de (1 kg/cm2 manometre basıncında) 15-20 dakika, 115°C’de (0.5 kg/cm2 manometre basıncında) 30 dakika, flaş otoklavlarda 134°C’de (2 kg/cm2 manometre basıncında) üç-dört dakikalık süre yeterlidir.
• Süre tamamlandığında ısıtıcı kapatılır. Kapak ve hava boşaltma musluğu birden açılmaz. Aniden açılması durumunda basınç birden düşeceği için yüksek sıcaklık ve basınç altında durgun duran sıvılar kaynayarak taşarlar ve sterillikleri bozulur.
• Manometre basıncı sıfıra düşünce önce hava boşaltma musluğu sonra kapak açılır. İçindekiler soğuyunca boşaltılır.

Otoklav kullanılırken dikkat edilecekler:

1. Cihazın kontrolü,
2. Maruziyet kontrolü,
3. Yük kontrolü,
4. Bohça içi kontrol,
5. Kayıt sistemi.
Otoklav Cihazın kontrolü amacıyla cihaz üzerinde bulunan göstergeler kullanılır.
Bu şekilde zaman, sıcaklık, buhar basıncı ve bağıl nem personel tarafından takip edilebilir. İşlemler öncesinde bu göstergelerin çalışma durumlarının kontrol edilmesi ve belli aralıklarla teknik servisin bakım vermesi validasyonlarının kontrollerinin yapılması gereklidir. Bu göstergeler sterilizasyon işlemi için gereken değerleri ayarlamaya yarar. Ancak sterilizasyonun etkinliği açısından taşıdığı anlam oldukça sınırlıdır. Zira uygulanan işlemin steril edilecek malzemeye ne oranda yansıdığı konusunda bilgi vermezler. Bu amaçla kimyasal ve biyolojik indikatörler kullanılır.